UIL: DE MOLENAAR SLUIPT HET KERSTVERHAAL IN

In de yin-en-yang boom (zie (zie de betreffende blog) langs de Molentak is een uilenkast geplaatst.

Een groot langwerpig ding waarvan de technische beschrijving er zo uitziet:

Bron:

De uilenkast in de yin-en-yang-boom heeft duidelijke ventilatiegaten afgezet met blik.

“Uilen maken hun nest nogal vies. En zeker als ze veel wormen eten. Het kan behoorlijk bedompd worden in zo'n kast als er jongen zijn, vandaar de ventilatie.

Door het voorportaal met de gaten niet recht tegenover elkaar is de kast donker van binnen. Daarnaast is het voorportaal voorzien van een anti-marterschot."

De kast heeft zelfs een dubbele bodem.

“En ook in de bodem zit een dubbele wand.”

Een uilenkast in een yin-en-yang boom met dubbele bodem, vootschoten en gaten, wat een sprookje! En als de uil uit de kast komt…

 

Hieronymus Bosch.

“Volgens Bosch-auteur Paul Vandenbroeck staat de uil symbool voor de ‘bedrieglijke verleiding’. Vandenbroeck wijst erop dat de uil in combinatie met de vos vaker voorkomt in de laat-Middeleeuwse beeldtraditie en dat deze altijd verwijst naar de quasi-onschuldige bedrieger en de onoplettende dwaas. Bovendien was de uil, omdat hij vooral 's nachts zijn onschuldige prooi vangt, in Bosch’ tijd het symbool bij uitstek van het kwaad." (Wikipedia)

Volgens Thijs Caspers, die een blog bijhoudt over het Brants landschap, is de uil

“het symbool van de een of andere zonde die het daglicht niet kan verdragen; of van de lichtschuwe mens. Volk dat niet deugt heette volc dat met den ule vliegen en lopen by nacht. Soms werd de uil als lokvogel gebruikt, dat maakte hem tot de verzinnebeelding van de verleidelijke zonde of van de tot een zonde verleidende mens. …

Het gezegde de uil kijkt uit de mouw betekende ‘de dwaasheid treedt aan het licht’, nu zeggen we ‘de aap komt uit de mouw’. De aap als schoolvoorbeeld van een mal dier werd dus voorafgegaan door de uil. Doch, van de andere kant stond de uil voor een gewiekst, lang niet dom dier. Immers, een andere zestiende-eeuwse uitdrukking, sijnen huyben weten betekende ‘sluw, geslepen zijn’.”

Tochtig, vol dubbele bodems komt de sluwe bedrieger uit het stinkende nest.

In middeleeuwse verhalen en liederen waren dit uitgerekend de kenmerken die molenaars toegedicht kregen.
Bedriegen deed de molenaar met het meel. ‘Achter de mauw stoppen’ ‘opscheppen’ zwendel bij het scheploon dat de molenaar kreeg. ‘Malen’ betekent niet alleen ‘zot’ en ‘gek’ praten maar heeft ook duidelijk een erotische klank.

Naast bedrog, echtbreuk, dood, dwalingen en verdoemenis onderscheidt Catharina Hojczyk in haar boek: ‘Die Darstellung des Müllers in de Liederbüchern des späten Mittelalters’ erotiek.

“Das Mahlwerk einer Getreidemühle besteht aus zwei Mahlsteinen: aus dem oberen Stein, dem aktiven Läuferstein und dem unteren, dem passive Liegestein. Der obere Stein bewegt sich und wird gleichgesetzt mit dem männlichem Geschechtsorgaan und der feststehende untere Stein wird gleichgesetzt mit dem weiblichen Geschlechtsorgan. Der männlichliche Teil ist Samen gebend, die treibende, aktive Kraft. Der weibliche Teil ist empfangend und aufnehmend,.”

Twee molenstenen, yin en yang.

Gelukkig wist de molenaar veel meer van sex af. Hij of zij laat zonder meer in het volgende lied de bisschop met een ezel slapen.

“und gab dem esels futter

er dacht es thut jms wol.
Er nam desselbig thiere
Und band jhm alle viere *)
Und legt ins herrn beth.

Er zog sich mutter nacket aus,

Und stund mit blossem leib,
Er dacht da sie so freundlich schnaufft
Es wer des müllers weib,
Und war ein frölich man,

Er griff zu jhr hinunder,

Ach fraw es nipt mich wunder,
Habt jr den beltz noch an.

Da griff er also leise,

Er het im beth kein ruh,
Er griff dem esel an die eisen,
Erst fiels dem herren zu,
Da rief er seinen knecht,

Thue mir den esel dennen,
Man möchte mich sonst verbrennen, *)
So gescheh mir eben recht.”

(fragnmenten uit: Ambraser Liederbuch CCXX, 1582)

*) Deze regels van het lied hebben betrekking op middeleeuwse rechtspraak. Toen werd homoseksualiteit gelijkgesteld met bestialiteiten. Op beiden stond de doodstraf door middel van vierendeling. De molenaar was van alle markten thuis.

Toen kwam het kerstverhaal….

Yin- en-yang, samen een hele cirkel, één rad, één waterrad van de molen.

Maar de heilige maagd, die onbevlekt ontvangen was, zorgde alleen voor de yin kant van de zaak zaak, de vrouwelijke kant, de naar de hemel gerichte kant.

Veel middeleeuwse schilders uit de Lage Landen, zoals Pieter Breugel, Herri met de Bles, Rogier van der Weyden, Lucas van Gassel en Hans Memling speelden met die symbolen, de heilige maagd met niet hele (water)raderen, halve raderen, dubbele bodems door middel van Turkse vloerkleedjes en dergelijke; twee ronde toegangsgaten op de grond waarvan er één bedekt is.

 

Hans Memling (ongeveer 1430-40 –1494) heeft, ter hoogte van kleine yang, de hele uilenkast vol tochtgaten en marterpoortjes verticaal geplaatst. Er zijn zelfs rare vogels met wieken te zien.

Rogier van der Weyden  (ongeveer1399/1400- 1464) schilderde een voorportaal met gaten, een voorschot tegen de marter. Dus ook hier werd een uilenkast verticaal geplaatst, kijk maar iop de grond, er kan echt geen steenmarter bij. Gelukkig tochte het van alle kanten.

Of dit schilderij van Lucas van Gassel (1495 – 1570) met in het midden een yin-en-yang waterrad.
“Er ontbreekt een stukje in het grote yin-en-yang- rad." Laat Jozef onder de kanjul met zijn staf en zijn handje op een bepaalde plaats (waar die mee water) duidelijk zien bij de ezel. 'De vlucht naar Egypte' een schilderij met een bijzondere code, he Dan Brown? 

‘Lees’dit soort schilderijen dus voortaan queer; met een durty mind, nooit en nooit straight. 

De kracht van de molenaar is duidelijk. Malen doet hij of zij op het yang gedeelte. Daar is die heel bedreven en meesterlijk in. Door zich bezig te houden met ‘zijn of haar specialiteit’ lekker schuin en platvloers, vertelt de molenaar meer over het goddelijke gebeuren dan welke priester, dominee of bisschop dan ook. De molenaar hoeft....

 

 

slechts het spiegelbeeld te zien en af en toe de boel op zijn kop zetten...

 

om het yin en yang rad tot één te maken. Spiegelend en spelend, absoluut niet straight, voltooit de molenaar zijn/haar kant van de zaak. De molenaar weet het ontbrekende deel haarscherp aan te volen. Met de uil wordt één rad gemaakt.

Zalig kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar!
 

Sorry, dit verhaal heeft een nogal hoog Shrek gehalte. In dat verhaal blijkt de prinses, bij de molen aangekomen, vlak bij het moeras, heel anders dan iedereen had aangenomen.
“Oehoe!”
“Oehoe”klinkt het dan aan de ‘andere kant’ van de zaak.

Die uil wachtte op de molenaar.

Zie waarneming.nl
Groetjes van de molenaar, die de (Til) Uilenspiegelkunsten en het ogerdom beheerst.